Saabyes circus - is autobiografisch beter?
Net binnen: Saabyes circus, de nieuwe roman van de grote Noor Lars Saabye Christensen. Nuja, nieuw... uit 2006, maar nu dan vertaald, door zijn vaste vertaalster Paula Stevens. Het zou 'zijn meest autobiografische roman tot nu toe' zijn, aldus de flap. Is dat een aanbeveling? Ik vraag het me af. Wel voor het grote publiek wellicht, dat smult van waargebeurde verhalen, maar is het dan literair gezien ook meteen interessanter?
Lydia Davis bewijst met haar korte verhalen (net is het tweede deel van The Collected Stories vertaald, door Peter Bergsma) dat het goed is te vertrekken vanuit het persoonlijke en de emotie, maar dat het nog een hele toer is om die emotie om te zetten in iets universeels, iets wat uitdaagt en raakt en verrast. Door uit te benen en juist door afstand te bewaren. Door de emoties te onderdrukken, worden ze gek genoeg sterker, overtuigender.
Hoe meer afstand tot het autobiografische, hoe indringender de tekst? Waarschijnlijk wel. Daardoor krijgt de lezer de ruimte om te ademenen. En adem maakt literatuur levend.